Penentangan Kezaliman

Beberapa arkitek Aparteid berbincang mengenai penempatan townships kaum kulit hitam

Sementara itu, pihak pembangkang berkulit hitam pula melalui perubahan yang besar. Pada 1943, satu kumpulan belia yang lebih agresif dan komited telah melancarkan sayap baru yang dipanggil "ANC Youth League" (Liga Pemuda ANC) atau ANCYL, yang telah melahirkan ramai tokoh-tokoh politik hebat seperti Nelson Mandela, Oliver Tambo dan Walter Sisulu. Agenda utama liga pemuda ini adalah pencapaian kewarganegaraan penuh bagi kaum kulit hitam dan perwakilan parlimen secara langsung bagi semua rakyat Afrika Selatan. Tumpuan juga diberi kepada pengagihan semula tanah, hak kesatuan pekerja, pendidikan sama rata dan budaya. Pada mulanya, liga ini beroperasi secara aman. Pada 1952, apabila ANC melancarkan kempen Penentangan Terhadap Undang-Undang Tidak Adil Defiance of Unjust Laws metod utama yang digunakan adalah melalui keingkaran awam secara besar-besaran. Nelson Mandela telah ditugaskan untuk berjumpa dengan rakyat dan menyemarakkan semangat penentangan terhadap kerajaan kulit putih. Pada 1955, suatu Piagam Kebebasan Freedom Charter telah digubal oleh Kongres Rakyat Congress of the People di Soweto. Piagam tersebut menggariskan prinsip-prinsip perjuangan, sambil mengikat gerakan ini dengan budaya hak asasi manusia serta anti-rasisme.
Rakyat kulit hitam telah memberi sokongan yang kuat terhadap gerakan ANC dan perjuangannya. Untuk membendung gerakan ini, kerajaan telah menggunakan tindakan undang-undang terhadap aktivis ANC. Kemuncak kempen ini ialah peristiwa di Sharpeville Mac 1960, di mana 69 ahli Kongres Pan-Afrika (PAC) penunjuk perasaan anti-buku pas telah dibunuh. Darurat diisytiharkan dan penahanan tanpa bicara telah diperkenalkan. Parti-parti kaum kulit hitam termasuk ANC dan PAC telah diharamkan, manakala dalang-dalangnya iaitu seramai 156 orang aktivis telah ditangkap sebagai pengkhianat negara dan dijatuhkan hukuman mati sekiranya sabit kesalahan.
Namun demikian pada Mac 1961, kesemua tahanan telah dibebaskan kerana pendakwa gagal membuktikan bahawa aktivis tersebut ingin merebut kuasa melalui keganasan itu. Pada bulan yang sama, seramai 1,400 perwakilan telah berhimpun di Konferens Afrika di Pietermaritzburg di mana Mandela sebagai pengucap utama, telah mencabar regim aparteid untuk mengadakan sidang kebangsaan yang mewakili semua rakyat Afrika Selatan untuk membincangkan perlembagaan baru berlandakan prinsip-prinsip demokrasi. Beliau juga memberi amaran keras kepada kerajaan bahawa kegagalan melakukan demikian akan memaksa kaum kulit hitam melancarkan mogok umum secara besar-besaran.
Pada 1961, kerajaan NP di bawah pimpinan Perdana Menteri HF Verwoerd telah mengisytiharkan Afrika Selatan sebagai sebuah republik selepas memenangi pungutan suara rakyat kulit putih. Pada masa yang sama. regim ini telah melancarkan perang terhadap para penentang kaum kulit hitam. Di samping itu, segregasi kaum semakin menjadi-jadi dengan pengharaman perkahwinan berlainan bangsa dan setiap rakyatnya dikehendaki mendaftar diri berdasarkan bangsa atau warna kulit.
Segregasi perumahan kemudiannya dikuatkuasakan di mana komuniti berkulit hitam dipaksa berpindah ke kawasan yang ditetapkan yang dipanggil townships untuk kaum kulit hitam. Kerajaan Afrika Selatan juga telah merangka polisi untuk pembangunan berasingan, dan membahagi-bahagikan penduduk Afrika kepada "negeri-negeri" tiruan dengan "homeland"nya yang tersendiri dengan janji setiap negeri akan diberikan "kemerdekaan". Hampir 3.5 juta penduduk kulit hitam telah menjadi mangsa pemindahan ini dan ia menyebabkan meningkatnya kawasan setinggan di Afrika Selatan. Rakyat kulit hitam telah dijadikan rakyat kelas dua dengan adanya "pass laws" dan kawalan kemasukan (influx) yang dilaksanakan dengan ketat. Ini telah membangkitkan kemarahan pihak ANC dan pada 1949 mereka melancarkan Program Tindakan yang menolak dominasi kaum kulit putih dan menggalakkan tindakan protes, mogok dan demonstrasi.